Lagasoktavuođat bohtet Gáivutnii.

Maŋemus áiggiid leat boahtán olu jearaldagat mot dahkat go lagasoktavuođat bohtet Gáivutnii leat errenáiggis. Nu guhká go vejolaččat, de ii galgga johtit gosage muhto leat erremis doppe gos dábálaččat orru vai garvit koronavirusa leavvama eará guovlluide. Jus ii leat vejolaš ja ferte vuolgit ruoktot Gáivutnii, de lea hui dehálaš doallát njoammunsuodjalusa njuolggadusaid vai ii njoamu earáid. 

Ustitlaš dearvvuođaiguin

Anita Monsen Pedersen                                                           

Gáivuona suohkana váldodoavttir

 

Leat go ožžon dieđu ahte leat erremis?

Erren lea dutnje gii juogu leat mátkkoštan Norgga riikaráji olggobealde gos lea virusnjoammun, dahje leat leamaš lahka soapmása geas lea duođaštuvvon dahje lea eahpesihkarvuohta lea go covid-19 njoammu sus. Don leat iešalddis dearvvaš.

Erren mearkkaša ahte soaittát njoammuduvvon covid-19 virusii

Dalle lea earenomáš dehálaš ahte čuovut ráđđehusa njuolggadusaid ja báikkálaš rávvagiid vai suddjet earáid.   

Erren bistá álo 10 beaivvi! Beroškeahttá lea go covid-19 iskkus negatiiva! Eai buohkat buohccá virusii ovttatmano ja vaikko livččii negatiiva iskos, de lea riska buohccát moadde beaivvi maŋŋel.

Dát njuolggadusat gustojit:

  • Erren bistá 10 beaivvi dan rájes go maŋemuš lei oktavuohta virusii njoammuduvvon olbmuin dahje maŋŋel go bohtet Norgii.
  • Don sáhtát leat ruovttus iežat mánáiguin nu go dábálaččat, muhto fertet doallát mehter gaskka eará rávisolbmuide. Ale vuolgge guossái ja garve oktavuođa earáiguin.
  • Ale mana skuvlii, bargui, mánáidgárdái dahje eará doaimmaide olggobealde ruovttu.
  • Ale mátkkoš guhkas sisriikkalaččat
  • Ale geavat almmolaš sáhtuid nu go busse jna.
  • Ale vuolgge báikkiide gos lea váttis doallát mehter gaskka.
  • Váldonjuolggadus lea ahte it galgga mannat almmolaš báikkiide nu go rámbuvrraide ja gáfedagaide. Jus eai leat eará vejolašvuođat, de sáhtát áibbas dárbbašlaš earániid gálgat borramušgávppis dahje apotehkas. Dalle fertet doallát gaskka earáide ja garvit leat olu olbmuid lahka.
  • Sáhtát fitnat olgun vázzimiin, muhto fertet doallát mehter gaskka earáide.

Jus dovddat dávdamearkkaid errenáiggis:

Jus fáhkkestaga dovddat vuoiŋŋahatbuohcci dávdamearkkaid, feber, gosahaga, šaddá lossat vuoigŋat, mássát máistin- dahje haksindovdaga go leat erremis, de soaittát leat njoammuduvvon covid-19 virusii.  Don galggat iskkaduvvot nu jođánit go vejolaččat ja leat isolašuvnnas ruovttus vuordime bohtosa. Sii geaigguin orut ovttas ja lagasoktavuođat galget leat erremis dássážii go bohtet vástádusat iskosis.  Árkka vuolimusas gávnnat telefovdnanummara gosa riŋget.

Jus iskos lea positiiva, de fertet ain leat ruovttoisolašuvnnas. Dan birra oažžut dieđuid. Sii geaigguin orut ovttas ja lagasoktavuođat fertejit leat erremis 10 beaivvi.

Jus iskos lea negatiiva, de maid fertet leat 10 beaivvi erremis, muhto sii geaiguin orut ovttas ja lagasoktavuođat eai dárbbaš šat leat erremis. Jus erremis ođđasit dovddat dávdamearkkaid, de fertet iskkaduvvot ođđasit.