Čoahkkáigessojuvvon dieđut covid-19 birra Gáivuona suohkanis

Go njoammunlogut leat lássanan olu suohkaniin, de leat sisriikkalaččat ferten ásahit olu gáržžidandoaimmaid. Doaimmat leat earret eará leamašan ráddjet sosiála doaluid ja lágidemiid ja njoammuma bargosisafárrejeddjiin.   

Koronavirusnjoammun lea maiddai leavvan lagabui min guovlluid ja dan oaidnit omd. Tromssas gos joatkkaskuvllaoahppit leat njoammuduvvon virusii. Doppe leat maid oahppit geain lea gullevašvuohta Gáivutnii.

Ráđđehus lea sihtan min ráddjet sosiála oktavuođa earáiguin ja leat ávžžuhan ahte dušše vihtta olbmo sáhttet leat ovttas seammá áigge. Dát lea dagahan ahte fas ávžžuhuvvo ahte ii galggaše fitnat guossis dahje mátkkoštit suohkanrájiid badjel.

Suohkan čuovvu sisriikkalaš njuolggadusaid go lea jáhkehahtti ahte mearriduvvojit doaimmat mat leat ávkkálaččat ja seammá áigge eai rihkku olbmuid priváhta eallima.  

Gáivuona suohkanis lea vejolašvuohta suohkanstivrra/ovdagotti bokte mearridit doaimmaid mat leat lága ja njoammunsuodjalusa njuolggadusaid lassin. Hoahppoáššit leat delegerejuvvon suohkana váldodoaktárii. Doaimmat galget dalle leat ollislaččat ákkastallojuvvon ja vuođđuduvvon njoammunsuodjalusa njuolggadusain ulbmilin hehttet várálaš njoammudávdda.   

Doaimmaid sáhttá suohkan mearridit jus lea duođaštuvvon olu koronavirusnjoammun.

Gáivuona suohkanis eai leat dán rádjai báikkálaš mearrádusat, muhto dás vuollelis geahččalit bidjat ovdan čuoggáid mat leat relevánttat go lea sáhka covid-19 birra.

Ustitlaš dearvvuođaiguin

Anita Monsen Pedersen           

Gáivuona suohkana váldodoavttir

Leat lagasoktavuođa olmmoš.

Maŋemus vahkuid lea suohkanis duođaštuvvon covid-19 njoammun lagasoktavuođaid bokte, earenomážiid joatkkaskuvllaoahppit leat leamašan erremis virusnjoammuma geažil skuvllas.     

Go lea erremis, de mearkkaša ahte soaitá njoammuduvvon virusii. Dalle galgá garvit oktavuođa earáiguin ja ii galgga vuolgit bargui, skuvlii jna. Sidjiide geaiguin orut ja eai leat definerejuvvon lagasoktavuohtan eai gusto gáržžideamit sisriikkalaš njuolggadusaid lassin.

Erren bistá álo 10 beaivvi! Jus buohccá maiddai gehpes dávdamearkkaiguin , de galgá iskojuvvot. Dan rájes go dovdot dávdamearkkat ja dássážii go oažžu vástádusaid iskosis galgá leat isolašuvnnas. Buohkat geaiguin orut ja sin lagasoktavuođat galget leat erremis

Go lea isolašuvnnas, de ferte leat siste ja ii mannat olggus obage, nu go namma isolašuvdna mearkkaša.

Máŋgasat jáhkket ahte eai šat dárbbaš leat erremis jus iskos lea negatiiva, muhto olbmot eai soaitte buohccát infekšuvnnaid geažil ovddasmánus ja nu lea maiddai covid-19. Vaikko lea negatiiva iskos logi beaivvi siskkobealde, de olbmot eai soaitte buohccát virusii ovdal maŋemus beaivvi erremis. Seammá njuolggadusat gustojit dalle, olmmoš ferte leat isolašuvnnas dássážii go iskos lea negatiiva. Buohkat geaiguin orut ja sin lagasoktavuođat galget leat erremis.

Lágideamit

Ráđđehus lea mearridan ahte sáhttet leat dušše 20 guossi priváhta lágidemiin nugo riegádanbeivviin heajain ja hávdádemiin.

Almmolaš lágidemiin sáhttet leat 50 guossi ja olggobealde 200 guossi.

Ráđđehus lea maid dadjan ahte galgá gáržžidit sosiála oktavuođa earáiguin.  

Lágideaddjis lea ovddasvástádus jurddašit ahte le go dárbbašlaš lágidit doaluid jna. ja visot njoammunsuodjalus rutiinnat fertejit leat sajis jus vállje lágidit doaluid. Dás gávnnat liŋka álbmotdearvvašvuođainstituhta siidduide. 

Nu go dilli lea dál, de ávžžuhuvvo šluhttet dahje maŋidit lágidemiid maid ii dárbbaš lágidit juste dál.

Buhcciidsiida

Mii fertet ain suddjet sin geat leat eanemus rašes diliin ja guosserutiinnat leat ođasmáhttojuvvon. Ovdalaš rutiinnačilgenhušat leat rievdaduvvon. 

Rievdadusat sisttisdollet ee. ahte ii leat šat lohpi fysalaš oktavuođain go fitná guossis. Ovdalis lei lohpi, muhto báikkálaš árvvoštallamiid bokte ii leat šat lohpi go lea njoammunriska. Soitet boahtit rievdadusat jus virusnjoammun min ja Tromssa guovlluin staigá.  

Siidavaitta, PD bálvalus, gárrendili ja psykiatriijabálvalus

Dán rádjái eai leat rievdadusat suohkana bálvalusfálaldagain. Jus bohtet báikkálaš rievdadusat njoammundilálašvuođa geažil, de ferte dás maid árvvoštallat fálaldagaid.  

Dearvvasvuođastašuvdna

Eai ge dáppe leat rievdadusat.

Ovddasguvlui lea ulbmil plánet ja buoridit mássáboahkuheami go ivtta ođđasiid bokte bohte dieđut ahte doaimmat soitet álggahuvvot giđa 2021.

Bajásšaddan

Siskkáldas kohortarutiinnaid ferte dárkkistit vai oaidnit doibmet go. Lea hui dehálaš doalahit daid rutiinnaid vai eastadit ahte nu oallugat skuvllain ja mánáidgárddiin gevvet erremii virusnjoamu geažil.

Ealáhusat ja errenbáikkit

Ráđđehus lea dál rievdadan errennjuolggadusaid ja čavgen gáibádusaid bargosisafárrejeddjiide.

Bargoaddit fertejit sihkkarastit ahte leat dohkálaš errenbáikkit sidjiide geat eai šat oažžu spiehkastaga sisafárren erremis. Suohkanat leat ožžon gohččuma fállat ee. errenhoteallaid maid bargoaddit sáhttet diŋgot. Lagamus báiki min guovlluin lea Omasvuotna, muhto doppe eai leat dađi bahábut boahtán nu olu dieđut. Eai ge leat boahtán dieđut mot váldit oktavuođa singuin. Tromssas ja Álttás leat maid seammá gáibádusat.  

du har spørsmål. Tlf dagtid: 415 76 543.

Bargoaddit ferte organiseret, čađahit ja ruhtadit covid-19 iskosiid bargosisafárrejeddjiide. Jus bargoaddis leat jearaldagat, de lea beaivet vejolaš váldit oktavuođa telefovdnanummáris 415 76 543.

Vierisgielagat

Álbmotdearvvašvuođainstituhta maŋemus raporta čájehii ahte lea olu virusnjoammun vierisgielagiin Norgga stuorit gávpogiin, dát soaitá lea nu go measta visot dieđut leat dárogillii ja eai buohkat ipmir giela.

Min suohkanis leat sihke báhtareaddjit ja bargosisafárrejeaddjit iešguđetlágan nationalitehtain, jus dus leat kollegat dahje leat bargoaddi jna. de gávnnat dieđuid covid-19 virusa birra mat leat jorgaluvvon máŋgga gielaide dás