Romssa čázadatguovlu ja čázadatguovllut
Norga lea juhkkojuvvon iešguđetlágan čázadagaide, ja suohkanat Návuotna, Ráisa, Skiervá, Gáivuotna, Ivgu, Omasvuotna, Báhccavuotna, Romsa ja Gálsa gullet Davvi-Romssa čázadahkii. Dát leat fas juhkkojuvvon golbma unnit čázadagaide namalassii – Ráissa - Návuona čázadat, Ivgu – Skiervá čázadat, ja Báhccavuona – Gálssa čázadat.
Čázadagat Romssa čázádatregiovnnas. Govva lea vižžojuvvon Om Troms vannregion (vannportalen.no) nammasaš neahttasiiddus (28.10.2024)
Ivgu – Skiervá čázadatguovlu
Teaksta vižžojuvvon Vannområder i Troms vannregion - Vannportalen nammasaš neahttasiiddus (28.10.2024)
Ivgu – Skiervvá čázadat mas lea areála 5276.81 km2 sisttisdoallá suohkaniid Ivgu, Skiervvá, Omasvuona, Gáivuona ja osiid Báhccavuona ja Ráissa.
Skibotnvassdraget nammasaš čázadat lea stuorámus guovllus.
Ivgu – Skiervvá čázadatguovlu. Govva lea vižžojuvvon Om vannområde Lyngen - Skjervøy (vannportalen.no) nammasaš neahttasiiddus (28.10.2024)
Mot lea čázi birasdilli?
Leat registrerejuvvon oktiibuot 220 čáhcegávdnoštumi mat sisttisdollet:
- 157 joga ja jogaža
- 36 jávrri
- 17 riddojávrri
- 10 vuođđočáhcegávdnoštumi
Čáhcegávdnoštumiid ekologalaš dilálašvuođat leat vannportalen nammasaš neahttasiiddu mielde klassifiserejuvvon:
- 51,2%”hui buori” ekologalaš dilálašvuođas
- 33,1 % “buori” ekologalaš dilálašvuođas
- 15 % “moderáhta” ekologalaš dilálašvuođas dahje heajubut.
Boahtá ovdan ahte čáhcefápmu dagaha stuorámus rievdademiid jogain ja jávrriin dán čáhceguovllus. Eará fáktorat mat maid čuhcet leat Gyrodactylus salaris, ja guolástus ja akvakultuvra.
Doaibmabijut
Guovlluin gos čázádagat eai leat buori dilis ferte čađahit doaibmabijuid vai juksat mearriduvvon mihttomeari. Mihttomearri lea ahte buot jávrriin suohkaniin galget oažžut buori birasdilli ovdal jagi 2027 dahje 2033 rádjai.
Leat evttohuvvon ja plánejuvvon ollu doaibmabiju vai buoridit čáhceguovllu birasdili. Muhtun doaibmabijut mat leat evttohuvvon leat:
• Biotohpadoaibmabijut/divodeamit Olmmáiváteanus - Gáivuona suohkanis
• Čázi guorahallan Jávrrijávrris - Gáivuona suohkanis
• Biotohpadoaibmabijut /divodeamit Čoaigedanvuovddis - Omasvuona suohkanis
• Buoridit máhttovuođu luoitimiid ektui (Báhccavuonjoga vuolit oasis), diffusa golgan (Čiekŋaljogas) ja luoitimat ruskabáikkiin (Omasvuonajoga vuolit oasis)
Geat mearridit maid?
Suohkaniin lea fápmu ja ovddasvástádus mearridit dan mii guoská earret eará:
• Areálaplánen - gáržžidit areálageavaheami čázádagaid geavahan ja suodjalanárvvuid ektui.
• Dálkkádatheiveheapmi – doaimmaid gávdnát mat vuhtiiváldet čáhcebirrasa ja dálkkádaga.
• Juhkančáhci – doaimmat mat suddjejit juhkančáhcegálduid ja ásahit deastaavádagaid.
• Duolvačáhci - kártet ja divvut luoitimiid mat eai deavdde nuoskkidanlága ráidnengáibádusaid.
• Eanandoallohálddašeapmi - bidjat gáibádusaid čađahit doaimmaid olahan dihte birasmihtuid.
• Lávgunsajit - Njuolggadusat olgunastinlávgun norpmaide.
Čázadagaid hálddašeami plánat
Romssa fylkkasuohkanis lea ovddasvástádus ráhkadit plánaid mat gustojit 6 jagi, ja lassin galget leat mielde doaibmabijut mat guoskevaš stáhtalaš orgánat ja suohkanat leat hábmen. Mii leat dál plánaáigodagas 2021-2027.
• Regionála čáhcehálddašanplána - mearrida juohke birasmihtu, áigemeriid ja olahemiid sihke jogažiin, jogain, jávrriin ja vuonain.
• Doaibmaprográmma - čoahkkáigeassá buot áššáigullevaš doaibmabijuid mat leat dárbun vai olahit birasmihtuid.
• Váldohástalusat čázádagain – galgá leat vuođđun regionála čázadagaid hálddašeami plánain.
Dás gávnnat plánaid ja doaibmabijuid: Regional vannforvaltningsplan med tiltaksprogram og handlingsprogram for Troms og Finnmark vannregion 2022 - 2027 (vannportalen.no) (28.10.2024)
Čázadagaid hálddašeami koordináhtor.
Koordináhtor galgá doaibmat oktasaš resursan ja gelbbolašvuohtan buot suohkaniidda mat gullet čáhceláhkaásahussii. Koordináhtor galgá veahkehit suohkaniid sektorovddasvástádusain ja bargguiguin plánet doaibmabijuid, čuovvulit čáhceregiovnna eiseválddi diŋgojumiid ja hábmet báikkálaš mielváikkuheami.
Gos gávnnat eanet dieđuid dán birra?
Eanet dieđuid gávnnat dáppe:
- Vannportalen - Vannområder i Troms vannregion (vannportalen.no)
- Vann- Nett – www.vann-nett.no
